ผลงานภาพยนตร์ยาวเรื่องแรกของ Alice Diop ผู้กำกับสารคดีชาวฝรั่งเศส ที่ได้แรงบันดาลใจมาจากเรื่องจริง ของการไต่สวนพยานหลักฐานในคดีแม่ฆ่าลูกวัย 15 เดือน ซึ่งทั้งผู้พิพากษา คณะลูกขุน และผู้เข้าร่วมฟัง ต่างก็ต้องการรู้เหตุผลที่เธอฆ่าลูกของตัวเอง
SAINT OMER
Alice Diop
(2022)
ผลงานภาพยนตร์ยาวเรื่องแรกของ Alice Diop ผู้กำกับสารคดีชาวฝรั่งเศส ซึ่งได้แรงบันดาลใจมาจากคดีของ Fabienne Kabou หญิงชาวเซเนกัลที่ย้ายถิ่นมาอยู่ประเทศฝรั่งเศส และถูกจับด้วยข้อหาฆาตกรรมลูกสาววัย 15 เดือน ในปี 2013 โดยตัวผู้กำกับได้เข้าไปนั่งฟังการไต่สวนพิจารณาคดี และเกิดความประทับใจที่กลายเป็นความหมกมุ่น จนเธอต้องนำเรื่องราวมาดัดแปลงเป็นภาพยนตร์
Rama (Kayije Kagame) อาจารย์มหาวิทยาลัยและนักเขียนนิยายที่ประสบความสำเร็จทั้งหน้าที่การงานและชีวิตรัก เธอกำลังค้นคว้าข้อมูลสำหรับหนังสือเล่มต่อไปของเธอ ซึ่งจะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับตำนานของ Medea ในเวอร์ชันใหม่
ในปรัมปรากรีก Medea เป็นบุตรีของ Aeëtes ราชาแห่ง Colchis เธอมีศักดิ์เป็นหลานสาวของ Helios พระเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ เธอพบรักกับ Jason ผู้นำของ Argonauts ที่กำลังออกตามหาขนแกะทองคำ (Golden Fleece) ซึ่งเธอใช้เวทมนตร์ช่วยเขาสามารถทำภารกิจจนสำเร็จ หลังจากนั้นทั้งคู่ก็ย้ายไปอยู่ที่เมือง Corinth แต่งงานอยู่กินกันเป็นเวลากว่า 10 ปี พวกเขามีบุตรด้วยกัน 2 คน แต่เธอถูก Jason ทอดทิ้งเพื่อไปแต่งงานใหม่กับเจ้าหญิง Creusa และขับไล่เธอกับลูกๆ ออกจากเมือง เธอจึงแก้แค้นด้วยสังหาร Creusa ด้วยยาพิษ และลงมือฆ่าลูกชายทั้งสองคน ก่อนจะหนีไปเมือง Athens
เมื่อ Rama ทราบข่าวเรื่องคดีของ Laurence Coly (Guslagie Malanda) ใน Saint-Omer (เมืองเล็กๆ ตั้งอยู่ทางตอนบนของประเทศฝรั่งเศล ใกล้กับ Dunkirk และชายแดนประเทศเบลเยียม) ซึ่งถูกจับข้อหาฆาตกรรมลูกสาววัย 15 เดือน ทำให้เธอคิดว่ามันมีส่วนคล้ายคลึงกับตำนานของ Medea เธอจึงเดินทางไปฟังการไต่สวนคดีในศาลด้วยตัวเอง โดยหวังว่าจะได้ไอเดียมาปรับใช้สำหรับหนังสือเล่มต่อไปของเธอ
แต่เมื่อ Rama ได้นั่งฟังคำให้การของ Laurence มันกลับทำให้เธอเปรียบเทียบชีวิตของตัวเองกับ Laurence ซึ่งมีส่วนละม้ายคล้ายคลึงกันอย่างมาก
Laurence เกิดในครอบครัวที่มีฐานะปานกลางในประเทศเซเนกัล เธอไม่ค่อยสนิทกับแม่ เนื่องจากมีความคิดอ่านและความชอบแตกต่างกัน เธอได้รับการศึกษาที่ดี เธอถูกแม่ห้ามไม่ให้ใช้ภาษา Wolof (ภาษาของประเทศเซเนกัล) และสื่อสารกับเธอด้วยภาษาฝรั่งเศสตั้งแต่เด็ก ทำให้เธอเติบโตมาโดยไม่มีเพื่อน
Laurence อ้างว่าเธอหนีพ่อแม่มาอาศัยอยู่ป้าในปารีส ประเทศฝรั่งเศส เพราะเธอไม่สามารถแบกรับความกดดันที่เกิดจากความคาดหวังของพ่อแม่ ซึ่งต้องการให้เธอประสบความสำเร็จในด้านการศึกษา
หลังจากนั้นไม่นานเธอก็ย้ายออกไปเช่าห้องอยู่กับญาติ โดยพ่อของเธอก็ยังส่งเงินสำหรับค่าเล่าเรียนมหาวิทยาลัย และค่าเช่าห้อง แต่ก็เกิดปัญหาในเวลาต่อมา เมื่อเธอต้องการเปลี่ยนสาขาวิชาจากกฏหมาย ไปเป็นสาขาปรัชญา ทำให้พ่อของเธอไม่พอใจ และเลิกส่งเงินมาให้
Laurence มองไม่เห็นทางเลือกอื่น เธอไม่มีเงินสำหรับจ่ายค่าเล่าเรียนและค่าเช่าห้อง เธอจึงย้ายไปอยู่ที่สตูดิโอของ Luc Dumontet (Xavier Maly) ชายชราที่เป็นเพื่อนกับป้า ซึ่งเธอเคยพบตอนที่ยังอาศัยอยู่กับป้า พวกเขาสานสัมพันธ์กันจนกลายเป็นคู่รักอย่างลับๆ แม้ว่าทั้งคู่จะมีอายุต่างกันมาก และฝ่ายชายก็มีภรรยา และลูกสาวอยู่แล้ว
Luc ไม่เคยแนะนำเธอให้รู้จักกับครอบครัวของเขา, ทุกสัปดาห์ Luc ต้องไปทานอาหารกลางวันกับภรรยาของเขา — Laurence ไม่เคยรู้ว่าภรรยาของเขารู้เรื่องเธอหรือเปล่า — เมื่อมีการจัดงานแสดงศิลปะที่สตูดิโอ Luc ก็จะให้เธอไปอยู่ที่โรงแรม ราวกับว่าเธอมีตัวตน เฉพาะเวลาที่เธออยู่กับเขาเพียงสองคนเท่านั้น
แม้แต่ช่วงเวลาที่เธอกำลังตั้งครรภ์ เธอก็ไม่ได้ออกไปพบใคร นอกจากโทรคุยกับแม่ของเธอ ซึ่งเธอก็ไม่เคยบอกแม่เรื่องถึงที่เธอตั้งครรภ์ เธอเล่าว่าช่วงเวลานั้นคือช่วงเวลาที่จิตใจของเธอย่ำแย่ที่สุดในชีวิต หมอแผนปัจจุบันไม่สามารถช่วยอะไรเธอได้ เธอจึงต้องหันไปพึ่งไสยศาสตร์ด้วยการโทรคุยกับผู้มีญาณวิเศษทุกวัน
แต่คำให้การของเธอกลับถูกล้มล้างด้วยหลักฐานที่ศาลได้มา เมื่อผู้มีญาณวิเศษที่เธออ้างถึงยืนยันว่าไม่เคยรู้จักกับเธอ อีกทั้งยังไม่มีบันทึกการจ่ายเงิน หรือบันทึกการโทรใดๆ ซึ่งทำให้ผู้ฟังเริ่มไม่มั่นใจว่า สิ่งที่เธอเล่ามาทั้งหมดคือความจริง หรือมันเป็นแค่จินตนาการที่เธอเชื่อว่ามันคือความจริง
การแสดงอันยอดเยี่ยมของ Guslagie Malanda ในบท Laurence Coly หญิงสาวที่พูดจา ตอบคำถามด้วยน้ำเสียงราบเรียบ กับสีหน้าที่แทบจะไม่แสดงอารมณ์ แต่ทำให้เรารู้สึกถึงบรรยากาศที่คุกรุ่นอยู่ในตัวเธอตลอดเวลา เธอสามารถเล่าเรื่องให้เราเห็นภาพได้อย่างชัดเจน และเชื่อว่ามันคือสิ่งที่เกิดขึ้นจริง
ตัวภาพยนตร์ไม่ได้ตอบคำถามที่ทุกคนอยากรู้ว่าสาเหตุที่ทำให้เธอฆ่าลูกสาวตัวเองคืออะไรกันแน่ แต่มันกลายเป็นสิ่งที่ Rama เชื่อว่าในตัวเธออาจมีสิ่งชั่วร้ายที่สืบเชื้อสายต่อกันมาเช่นเดียวกับ Laurence
มันสร้างคำถามที่ไม่มีคำตอบขึ้นมาอีกหลายข้อ อาทิ ทำไม Laurence ถึงรอ 15 เดือนถึงจะลงมือฆ่า ทั้งที่เธอสามารถฆ่าเด็กตั้งแต่แรกเกิดโดยไม่มีใครรู้ เพราะไม่มีใครรู้ว่าเธอตั้งครรภ์ ไม่มีใครรู้ว่าเธอคลอดลูก ตัวเด็กก็ไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนเกิด เธอยอมรับว่าเธอเป็นคนฆ่าลูกสาว แต่กลับไม่ยอมรับความผิด โดยอ้างว่าเธอทำไปเพราะถูกมนตร์ดำ
ชอบฉากจบที่เรียบง่าย หลังจบการพิจารณาคดี ที่ไม่บอกว่าผลการตัดสินของคณะลูกขุนคืออะไร ปล่อยให้ผู้ชมต้องไปขบคิดว่า Laurence คือฆาตกรตามที่กฏหมายบัญญัติ หรือเธอคือเหยื่อของสังคม
SAINT OMER ฉายรอบปฐมทัศน์ในงานเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติ Venice วันที่ 7 กันยายน 2022 ตัวภาพยนตร์สามารถคว้า LEONE D’ARGENTO – GRAN PREMIO DELLA GIURIA (SILVER LION – GRAND JURY PRIZE) รางวัลรองชนะเลิศ และ LEONE DEL FUTURO PREMIO VENEZIA OPERA PRIMA “LUIGI DE LAURENTIIS” (LION OF THE FUTURE “LUIGI DE LAURENTIIS”) รางวัลที่มอบให้ผู้กำกับหน้าใหม่ที่มีผลงานยอดเยี่ยม นอกจากนั้นภาพยนตร์เรื่องนี้ยังได้รับการเสนอชื่อ ให้เป็นตัวแทนของประเทศฝรั่งเศส เข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยมอีกด้วย
SAINT OMER เข้าฉายในประเทศฝรั่งเศส วันที่ 23 พฤศจิกายน 2022 โดย Les Films du losange ก่อนจะเข้าฉายในสหรัฐอเมริกา วันที่ 13 มกราคม 2023 โดย Super
SAINT OMER มีกำหนดเข้าฉายที่โรงภาพยนตร์ doc club & pub. และ HOUSE Samyan วันที่ 3 สิงหาคม 2023 โดยมี Sneak Peek รอบพิเศษตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม
