THE MAURITANIAN
Kevin Macdonald
(2021)
ภาพยนตร์สร้างจากเรื่องจริงของ Mohamedou Ould Slahi (Tahar Rahim) ที่ถูกรัฐบาลสหรัฐอเมริกาใช้เกมการเมืองจับตัวมาจากบ้านเกิดของเขาในสาธารณรัฐอิสลามมอริเตเนีย (Islamic Republic of Mauritania / République Islamique de Mauritanie) ซึ่งเป็นประเทศที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา
Mohamedou เคยถูกสงสัยว่ามีส่วนเกี่ยวพันกับ Millennium Plot ที่พยายามวางระเบิดที่สนามบิน LAX (Los Angeles International Airport) ในปี 2000 และถูกตรวจสอบโดย Canadian Security Intelligence Service (CSIS) เนื่องจากเขาใช้ชีวิตอาศัยอยู่ใน Montréal ประเทศแคนาดาในช่วงเดือนพฤศจิกายน 1999 จนถึงเดือนมกราคม 2000 ทำให้ Mohamedou ตัดสินใจกลับมาอาศัยอยู่ที่บ้านเกิดในประเทศ Mauritania ซึ่งหลังจากนั้นทางการก็ได้สรุปว่าเขาไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้อง
There is not only no evidence of any involvement by Ould Slahi in the planning and preparation of the attacks, but also no indication that Ressam and Salahi knew each other.
แต่หลังจากเหตุการณ์ก่อการร้าย 9/11 ในวันที่ 11 กันยายน 2001 ทำให้ทางการของสหรัฐอเมริกาหันมาสนใจตัว Mohamedou อีกครั้ง พวกเขากำลังตามหาตัว Mahfouz ญาติของเขา แต่ Mohamedou ยืนกรานว่าเขาไม่รู้ว่า Mahfouz อยู่ที่ไหน ทำให้พวกเขาเชื่อว่า Mohamedou อาจมีส่วนเกี่ยวของกับการก่อร้าย หลังจากที่ Mohamedou ลบเบอร์โทรศัพท์และข้อความทั้งหมดจากโทรศัพท์ของเขา ก่อนที่เขาจะถูกนำตัวไปสอบสวน
Mohamedou ถูกเชิญตัวไปสอบสวนเป็นเวลา 7 วัน โดยเจ้าหน้าที่ชาวมอริเตเนีย และเจ้าหน้าที่ FBI (Federal Bureau of Investigation) ในเดือนพฤศจิกายน 2001 หลังจากนั้น CIA (Central Intelligence Agency) ก็ส่งตัวเขาไปทรมานและจำคุกในประเทศจอร์แดนเป็นเวลา 8 เดือน ก่อนจะถูกส่งตัวไปยังอัฟกานิสถานเป็นเวลา 2 อาทิตย์ และถูกส่งต่อไปขังที่คุกในฐานทัพทางทหารของสหรัฐที่ตั้งอยู่ในอ่าว Guantánamo ของประเทศคิวบา หรือที่รู้จักกันในชื่อ Gitmo ในวันที่ 4 สิงหาคม 2002 โดยไม่มีการแจ้งข้อกล่าวหาหรือมีหลักฐานการกระทำผิดของเขา
เดือนกุมภาพันธ์ 2005 ทนาย Emanuel Altit (Denis Ménochet) จากปารีส ได้รับการติดต่อจากทนายชาวมอริเตเนียซึ่งเป็นตัวแทนของครอบครัว Mohamedou ให้สืบเรื่องของ Mohamedou ที่ถูกตำรวจพาตัวไปสอบสวนเมื่อสามปีก่อน และหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย ครอบครัวของเขาต้องการรู้ว่าเขายังคงมีชีวิตอยู่หรือตายไปแล้ว จนกระทั่ง DER SPIEGEL หนังสือพิมพ์ของเยอรมัน ลงบทความเกี่ยวกับ Mohamedou ว่าเขาเป็นหนึ่งในคนวางแผนการวินาศกรรม 9/11 และตอนนี้เขาถูกคุมขังอยู่ในคุกกวนตานาโม
แต่ Emanuel ไม่มี security clearance ที่จะยืนยันข้อมูล เขาจึงขอให้ Nancy Hollander (Jodie Foster) ทนายของ Freedman Boyd Hollander Goldberg Urias & Ward PA ซึ่งมี clearance จาก NSA (National Security Agency) ซึ่งหลังจากที่เธอได้รับการยืนยันว่า Mohamedou มีตัวตนอยู่จริง และถูกคุมขังอยู่ในคุกกวนตานาโม โดยที่ไม่มีการตั้งข้อหา ไม่มีการตัดสินจากศาล ทำให้เธอรู้สึกสนใจเคสนี้ เธอจึงเลือก Mohamedou เป็นคดี Pro bono ของเธอ แม้ว่าทางบริษัทจะไม่เห็นด้วยกับดดีที่เกี่ยวข้องกับ Gitmo
Stuart Couch (Benedict Cumberbatch) ถูกวางตัวให้เป็นผู้เตรียมการฟ้อง Mohamedou Ould Slahi ซึ่งในช่วงเวลานัั้นพวกเขาเห็นว่า Mohamedou เป็นหนึ่งในผู้ต้องหาที่มีความสำตัญที่สุด ด้วยข้อกล่าวหาที่เชื่อว่าเขาเป็นหนึ่งในผู้วางแผนวินาศกรรม 9/11
Nancy กับ Teri Duncan (Shailene Woodley) ผู้ช่วยของเธอ จึงเดินทางมาที่คุกกวนตานาโม เพื่อพบกับ Mohamedou ซึ่งหมดศรัทธากับกระบวนการยุติธรรมของประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา แต่ Mohamedou ก็ไม่มีทางเลือกอื่นอีกแล้ว นอกจากจะยอมให้ Nancy เป็นทนายตัวแทนของเขา
แต่การทำงานก็ไม่ได้ราบรื่น เมื่อเอกสารหลักฐานที่ Nancy ขอให้ทางรัฐบาลสหรัฐส่งมาจำนวนมาก กลับเต็มไปด้วยข้อมูลที่ถูกปกปิดด้วยการขีดทับจนไม่สามารถหาข้อมูลอะไรได้ ทำให้ Nancy ต้องนำเรื่องขึ้นศาลสูงสุดเพื่อบังคับให้รัฐบาลสหรัฐส่งเอกสารที่แท้จริงมา
ทั้ง Nancy และ Stuart ต่างรับรู้ถึงสิ่งที่รัฐบาลสหรัฐปกปิดไว้ หลังจากเหตุการณ์การวินาศกรรม 9/11 ทางการสหรัฐใช้ทุกวิถีทางที่จะหาตัวผู้กระทำผิดให้ได้ แม้ว่าจะไม่มีหลักฐานที่ชัดเจน รวมถึงการอนุมัติให้ใช้การทรมานแบบไร้มนุษยธรรมกับนักโทษที่อยู่ในคุกกวนตานาโม จนเขาไม่สามารถทนต่อไปได้ นอกจากจะเซ็นรับสารภาพความผิดตามรัฐบาลสหรัฐต้องการ
THE MAURITANIAN ถ่ายทอดเรื่องราวของรัฐบาลสหรัฐที่อนุมัติการกักขังหน่วงเหนี่ยวและการทรมานผู้ต้องหาอย่างไร้มนุษยธรรมได้อย่างยอดเยี่ยม โดยที่เรื่องนี้เป็นเรื่องจากมุมของนักโทษเอง ต่างจากภาพยนตร์ THE TORTURE REPORT (2019) ที่เน้นภาพด้านฝ่ายสืบสวนภายใน
การแสดงที่สมบทบาทของ Tahar Rahim ในบท Mohamedou Ould Slahi นักโทษในคุกกวนตานาโม และ Jodie Foster ในบท Nancy Hollander ทนายหญิงที่ยืนหยัดเพื่อความยุติธรรมและเชื่อว่าทุกคนควรมีสิทธิ์ได้รับการพิจารณาคดีอย่างเท่าเทียมกัน ช่วยทำให้ภาพยนตร์มีพลัง การเดินเรื่องก็เข้มข้นน่าติดตาม แม้ว่านักแสดงสบทบอย่าง Shailene Woodley และ Benedict Cumberbatch จะไม่ค่อยมีบทบาทเท่าไหร่
ส่วนที่ไม่ค่อยชอบก็คือการใช้ flashback ย้อนอดีตเยอะไปหน่อย จนบางทีรู้สึกว่ามันไม่จำเป็นต้องมีเยอะขนาดนั้นก็ได้ มันทำให้รู้สึกยืดเยื้อ อย่างเช่นการย้อนไปถึงวัยเด็กที่ไม่เห็นจำเป็นจะต้องมีก็ได้
แม้ว่าเขาจะชนะคดีในวันที่ 22 มีนาคม 2010 แต่ทางการสหรัฐก็ยังไม่ปล่อยตัวเขาออกมา รัฐบาล Obama ยื่นอุทธรณ์ ทำให้เขาต้องอยู่ในคุกต่อไปอีก 7 ปี เขาจึงไม่มีโอกาสได้พบแม่ของเขาอีกครั้ง แม่ของเขาเสียชีวิตลงในปี 2013
Nancy และ Teri ยังคงไปเยี่ยมเขาในคุก และร่วมมือกับ American Civil Liberties Union (ACLU) พยายามหาทางต่อสู้เพื่อปล่อยตัวเขาให้เป็นอิสระ
Mohamedou Ould Slahi ถูกจองจำในคุกกวนตานาโมตั้งแต่ปี 2002 ระหว่างที่เขาเขียนบันทึกคำให้การกับ Nancy ในปี 2005 เขาก็ได้เขียนบันทึกชีวประวัติเรื่องราวของเขาด้วย แต่กว่าที่รัฐบาลสหรัฐจะตรวจสอบและทำการปกปิดข้อมูลที่สำคัญในเอกสารและผ่านการอนุมัติส่งกลับมาก็เป็นปี 2012 แล้ว
Had I done what they accused me of, I would have relieved myself on day one. But the problem is that you cannot just admit to something you haven’t done; you need to deliver the details, which you can’t when you haven’t done anything. It’s not just, ‘Yes, I did!’ No, it doesn’t work that way: you have to make up a complete story that makes sense to the dumbest dummies. One of the hardest things to do is to tell an untruthful story and maintain it, and that is exactly where I was stuck.
บันทึกชีวประวัติของเขาได้รับการตีพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ Guantánamo Diary ในเดือนมกราคม 2015 และกลายเป็นหนังสือขายดีระดับนานาชาติ ทำให้คดีของเขากลับมาเป็นที่สนใจของชาวโลกอีกครั้ง เขาเป็นนักโทษคนแรกที่มีหนังสือตีพิมพ์จำหน่ายขณะที่ยังถูกจองจำอยู่ในคุก นอกจากนี้เขายังไม่ได้รับอนุญาตให้รับหนังสือของเขาเองขณะที่ยังอยู่ในคุกอีกด้วย หนังสือ Guantánamo Diary ยังได้รับการแปลเป็นภาษาต่างๆ อาทิ เยอรมัน, ฝรั่งเศส, ตุรกี, ดัตช์, ฟินนิช, อิตาเลียน, กรีก
Mohamedou Ould Slahi ได้รับการปล่อยตัวในวันที่ 17 ตุลาคม 2016 รวมเวลาทั้งสิ้น 14 ปี 2 เดือน โดยที่ไม่เคยได้รับการตั้งข้อหาใดๆ
ภาพยนตร์เรื่องนี้ใช้ชื่อ Guantánamo Diary ตามชื่อหนังสือต้นฉบับ และเปลี่ยนเป็น Prisoner 760 (หมายเลขประจำตัวนักโทษของ Mohamedou) ในระหว่างการถ่ายทำ จนท้ายที่สุดก็เปลี่ยนมาใช้ชื่อ THE MAURITANIAN เข้าฉายในสหรัฐอเมริกาวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2021 ภายใต้ลิขสิทธิ์ของ STX Entertainment และปล่อยให้เช่า/ซื้อในรูปแบบ Video On Demand วันที่ 2 มีนาคม ส่วนประเทศไทย THE MAURITANIAN เข้าฉายในโรงภาพยนตร์ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน
สมาชิกของ Amazon Prime Video ในสหราชอาณาจักร (United Kingdom) สามารถรับชม THE MAURITANIAN ได้โดยไม่ต้องจ่ายเงินเพิ่ม
THE MAURITANIAN มีกำหนดวางจำหน่ายในรูปแบบ Blu-ray และ DVD วันที่ 11 พฤษภาคม 2021
