memoria
อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล
Apichatpong Weerasethakul
(2021)
Jessica (Tilda Swinton) หญิงชาวสก็อตที่อาศัยอยู่ในเมืองเมเดยิน (Medellín) ประเทศโคลอมเบีย เธอมาพักที่บ้านของน้องสาวในเมืองโบโกตา (Bogotá) ชั่วคราวระหว่างที่น้องสาวของเธอรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล เธอตกใจตื่นขึ้นมาตอนช้าตรู่เนื่องจากได้ยินเสียงดังสนั่นเหมือนวัตถุขนาดใหญ่กระแทกกับอะไรบางอย่าง เธอเดินออกจากห้องนอนไปสำรวจรอบบ้าน แต่ก็ไม่พบสิ่งผิดปกติใดๆ
Jessica ไปเยี่ยม Karen (Agnes Brekke) น้องสาวของเธอซึ่งกำลังรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล ด้วยอาการประหลาดที่เกิดขึ้นหลังจากสุนัขตัวหนึ่งถูกรถชน และพยายามเข้ามาหลบในบ้านของเธอ เธอไม่คิดจะช่วยเหลือมัน แต่ Juan (Daniel Giménez Cacho) สามีของเธอมาพบเข้าและพยายามอุ้มมันขึ้นมา เธอจึงรีบพามันไปหาสัตวแพทย์ที่วินิจฉัยว่าสุนัขบาดเจ็บหนัก มีสองทางเลือกคือรักษาด้วยการถ่ายเลือดหรือฆ่าทิ้งด้วยการฉีดยา เธอจึงขอเวลากลับไปปรึกษากับสามีของเธอก่อน และในคืนนั้นเองเธอก็ล้มป่วยจนเข้าโรงพยาบาล ทำให้เธอคิดว่าสุนัขตัวนั้นคงสาปเธอที่ไม่ช่วยเหลือมัน
Jessica เล่าเรื่องเสียงดังตอนเช้าที่เธอได้ยิน และคิดว่าเป็นเสียงของการก่อสร้างใกล้บ้านให้ Juan ฟัง แต่เขากลับยืนยันว่าช่วงนี้ไม่มีงานก่อสร้างอะไรที่บริเวณใกล้บ้าน Juan จึงแนะนำให้เธอไปพบกับ Hernán ลูกศิษย์ที่เคยเรียนกับเขา ซึ่งตอนนี้ทำงานเป็นวิศวกรเสียง (Sound Engineer)
Jessica จึงไปพบกับ Hernán (Juan Pablo Urrego) เพื่อขอให้เขาช่วยสร้างเสียงที่เธอได้ยินขึ้นมาอีกครั้ง จากคำอธิบายที่เธอพยายามบรรยายลักษณะของเสียงนั้น เสียงที่คล้ายกับลูกบอลคอนกรีตขนาดใหญ่ตกลงไปในบ่อน้ำที่ทำจากโลหะที่ล้อมรอบไปด้วยน้ำทะเล ที่มีแรงสั่นสะเทือนมาจากใจกลางโลก
เสียงประหลาดดังสนั่นขึ้นอีกครั้งขณะที่เธอกำลังอยู่ในร้านอาหารกับน้องสาวและครอบครัว แต่ไม่มีใครแสดงท่าทีผิดปกติใดๆ ทำให้เธอมั่นใจว่ามีเพียงเธอคนเดียวที่ได้ยินเสียงนั้น เธอไม่ต้องการให้ใครคิดว่าเธอมีปัญหาทางจิต เธอจึงแสร้งทำเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นด้วยการพูดคุยกับทุกคนตามปกติ
เธอแวะกลับหา Hernán อีกครั้ง แต่ไม่เจอ เธอจึงลงไปถามคนในสตูดิโอขั้นล่างว่า Hernán หายไปไหน ซึ่งทำให้เธอแปลกใจอย่างมากเมื่อพวกเขาบอกเธอว่า ไม่เคยมีพนักงานชื่อ Hernán ทำงานอยู่ที่นี่ เธอเริ่มรู้สึกสับสนว่าเธอได้เจอกับ Hernán จริงหรือเปล่า หรือเขาเป็นสิ่งที่เธอจินตนาการขึ้นมาเอง เช่นเดียวกับเสียงประหลาดที่มีเธอเพียงคนเดียวที่ได้ยิน
ชอบบรรยากาศที่เหมือนภาพยนตร์โซโคทริลเลอร์ เสียงประหลาดที่มักจะดังขึ้นมาในจังหวะที่เหนือความคาดเดาทำให้ทั้งผู้ชมและตัวเอกของเรื่องต้องสะดุ้งด้วยความตกใจ แต่ก็ยังอยากรู้ว่าต้นตอของมันคือะไร Jessica กำลังป่วยด้วยอาการทางจิตหรือเสียงนั้นมีความหมายบางอย่างซ่อนอยู่ ฉากในร้านอาหารที่ดูเป็นฉากธรรมดาทั่วไปกลายเป็นฉากที่หลอนมาก ทั้งเสียงที่ดังสนั่นหวั่นไหวซึ่งเธอได้ยินเพียงคนเดียว กับเรื่องของหมอฟันที่เธอมั่นใจว่าเขาตายไปเมื่อปีก่อนแต่ Juan ยืนยันว่าหมอฟันคนนั้นยังมีชีวิตอยู่
memoria เป็นภาพยนตร์ที่ใช้เสียงเป็นจุดสำคัญ รายละเอียดของเสียงที่เราได้ยินในเรื่องไม่ได้เป็นแค่เสียงประกอบที่ใส่เข้ามาเพื่อความสมจริง แต่เป็นเสียงที่ Jessica ได้ยิน ราวกับเราได้ยินเสียงเหล่านั้นผ่านหูของเธอ สิ่งที่น่าทึ่งคือการแสดงของ Tilda Swinton ที่สามารถดึงดูดให้เราเข้าไปโลกของตัวละคร Jessica ที่เธอตีความและแสดงออกมาให้เราได้เห็น ทำให้เรารู้สึกอยากติดตามตัวละครตัวนี้ว่าเธอจะทำอะไรต่อไป แม้ว่าเราแทบจะไม่รู้อะไรเกี่ยวกับตัวของเธอเลยก็ตาม
Tilda Swinton เป็นหนึ่งในนักแสดงคนโปรดอยู่แล้ว เธอมักจะเลือกเล่นภาพยนตร์ที่มีบทน่าสนใจอยู่เสมอ ในเรื่อง memoria นี้ เธอต้องเดินทางไปถ่ายทำในประเทศโคลอมเบีย เพื่อให้ได้สัมผัสบรรยากาศที่แท้จริง บทภาพยนตร์มีการเปลี่ยนแปลงหลายจุดตามคำแนะนำของ Tilda และยังต้องมีโคชสอนภาษาสเปนซึ่งเป็นภาษาหลักของประเทศโคลอมเบีย เนื่องจาก Tilda ต้องรับบทเป็น Jessica ที่ต้องใช้ภาษาสเปนเป็นภาษาที่สอง เธอต้องค้นหาจุดที่เหมาะสมในการพูดภาษาสเปนของ Jessica ที่อาศัยอยู่ในประเทศนี้มาหลายปี
memoria เป็นภาพยนตร์ภาษาอังกฤษเรื่องแรกของอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ผู้กำกับชาวไทย เปิดฉายรอบปฐมทัศน์ที่งาน Festival de Cannes วันที่ 15 มิถุนายน 2021 และได้รางวัล Prix du Jury (Ex-æquo) หลังจากนั้นจึงเปิดฉายในประเทศโคลอมเบีย วันที่ 30 กันยายน 2021 โดย Cineplex และเปิดฉายในสหราชอาณาจักรวันที่ 14 มกราคม 2022 โดย The Match Factory
ส่วนประเทศสหรัฐอเมริกา Neon ได้ลิขสิทธิ์ในการจัดจำหน่ายภาพยตร์เรื่องนี้ ก็ได้จัดฉายในรูปแบบการเดินสายงานศิลปะ โดยเปิดฉายที่ IFC Center ในนิวยอร์ก วันที่ 26 ธันวาคม 2021 เป็นเวลา 1 สัปดาห์ ก่อนที่จะย้ายไปฉายในเมืองต่อไป เป็นการจัดจำหน่ายภาพยนตร์ที่แปลกประหลาดมาก นอกจากนี้ Neon ยังไม่มีแผนจะปล่อยภาพยนตร์เรื่องนี้บนดิจิทัลแพลตฟอร์ม รวมถึงการผลิดแผ่น Blu-ray/DVD อีกด้วย แต่ปัญหาก็คือ Neon ไม่ได้ประกาศตารางเวลาของภาพยนตร์เรื่องนี้ว่าจะไปฉายต่อที่ไหน การที่จะได้ชมก็คงต้องขึ้นกับดวงและโชคชะตาเท่านั้น
เมมโมเรีย มีกำหนดเข้าฉายในประเทศไทย วันที่ 3 มีนาคม 2022 ที่ HOUSE Samyan, SF และ Major Cineplex
วันที่ 25-26 กุมภาพันธ์ 2022 หอภาพยนตร์ ร่วมกับ Kick the Machine และ Common Move จัดกิจกรรมเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการเข้าฉายภาพยนตร์เรื่อง memoria ในประเทศไทย และเพื่อต้อนรับนักแสดงนำของ Tilda Swinton ที่จะมาเยือนหอภาพยนตร์และร่วมพูดคุยใน MasterClass พร้อมชมภาพยนตร์รอบฉายพิเศษ + Q&A กับ ผู้กำกับ อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล — ผู้ที่สนใจสามารถจองบัตรผ่านหอภาพยนตร์ ได้ในวันจันทร์ที่ 21 กุมภาพันธ์ 2022
Acting, Being, Shape-shifting
MasterClass with Tilda Swinton
🗓️ 25 February 2022
⏱️ 1 – 3 pm
👂 English with Thai translation
All audiences must go through an ATK test at the Film Archive (no expense) 30 minutes prior to screening time. The ATK checkpoint will open from 9:30 am.
Memory of Filmmaking
MasterClass with Apichatpong Weerasethakul
🗓️ 26 February 2022
⏱️ 4 – 6 pm
👂 Thai with English translation
All audiences must go through an ATK test at the Film Archive (no expense) 30 minutes prior to screening time. The ATK checkpoint will open from 12 pm.