NĚCO z ALENKY

ผลงานภาพยนตร์ยาวเรื่องแรกของ Jan Švankmajer ผู้กำกับชาวเช็ก (Czech) ที่ดัดแปลงมาจาก Alice’s Adventures in Wonderland ของ Lewis Carroll นักเขียนชาวอังกฤษ ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1865 ซึ่งเขาคิดว่าเป็นหนึ่งในหนังสือที่สำคัญและมหัศจรรย์ที่สุดในอารยธรรมของมนุษย์และมักจะได้รับการตีความไปในเชิงเทพนิยายแฟนตาซี ทำให้ Jan ต้องการสร้างภาพยนตร์ที่เหมือนความฝันตามความตั้งใจของผู้เขียน

Alenky (Kristýna Kohoutová) ได้ยินเสียงประหลาดดังมาจากในห้องที่เธอกำลังนอนเล่นอยู่ท่ามกลางข้าวของมากมาย

เมื่อเธอมองหาต้นตอของเสียงที่เธอได้ยิน เธอก็พบว่ามันคือกระต่ายสตาฟที่อยู่ในกล่องกระจกกำลังเคลื่อนไหวเหมือนมีชีวิต มันหยิบชุดที่ซ่อนอยู่ใต้พื้นออกมาสวม ก่อนที่จะออกมาจากตู้กระจกด้วยการใช้กรรไกรขว้างใส่กระจกจนแตกเป็นเสี่ยง

กระต่ายขาวหยิบนาฬิกาพกออกมาพร้อมกับบ่นพึมพำ แล้วก็วิ่งออกไปทันที ทำให้ Alenky ต้องวิ่งตามไปจนถึงเนินเขาที่มีโต๊ะขนาดใหญ่ตั้งอยู่ เธอจึงตัดสินใจไล่ตามกระต่ายเข้าไปในลิ้นชักโต๊ะ และพบว่าตัวเองหล่นลงมาอยู่ในห้องที่เต็มไปด้วยใบไม้แห้ง ซึ่งภายใต้กองใบไม้มีโต๊ะอีกตัวที่มีกุญแจจิ๋ววางอยู่ในลิ้นชัก

Alenky ใช้กุญแจเปิดประตูจิ๋วและพบกระต่ายกำลังวิ่งอยู่ด้านใน แต่ประตูมีขนาดเล็กเกินกว่าที่เธอจะลอดผ่านไปได้ เธอจึงปิดประตูล็อกกุญแจแล้วนำกุญแจไปวางไว้บนโต๊ะ ซึ่งในลิ้นชักยังมีขวดบรรจุของเหลวสีน้ำเงินคล้ายหมึก

เมื่อ Alenky ดื่มของเหลวในขวดจนหมด ร่างของเธอก็พลันหดเล็กลงกลายเป็นตุ๊กตาที่สามารถลอดผ่านประตูจิ๋ว แต่กุญแจอยู่บนโต๊ะที่สูงเกินกว่าเธอจะเอื้อมถึง ทันใดนั้นลิ้นชักก็เปิดออกเอง แล้วก็มีคุกกี้กระเด้งตกลงมา เมื่อเธอกินเข้าไป ร่างกายของเธอก็ขยายใหญ่จนเต็มห้อง เธอจึงหยิบกุญแจเพื่อไปเปิดประตูจิ๋วอีกครั้งแต่ก็ผ่านเข้าไปไม่ได้

ด้วยความสับสนว้าวุ่น ทำให้เธอร้องไห้จนน้ำตาท่วมห้อง และพบกระต่ายขาวที่กำลังพายเรือมาชนเธอจนจานคุ้กกี้กระเด็นตกน้ำ Alenky หยิบคุกกี้ขึ้นมากิน ทำให้ตัวเธอหดเล็กลงอีกครั้งและปีนขึ้นไปอยู่บนโต๊ะที่ลอยน้ำ ภายในลิ้นชักโต๊ะมีกุญแจประตูใหญ่ที่ช่วยให้เธอหนีออกจากห้องนี้ได้สำเร็จ

NĚCO Z ALENKY เป็นภายนตร์ที่ดัดแปลงเรื่องราวจากหนังสือ Alice’s Adventures in Wonderland ที่เราเคยเห็นเป็นภาพสวยงามเต็มไปด้วยสีสันและจินตนาการ มาเป็นภาพฝันร้ายของเด็กได้อย่างน่าทึ่ง

เริ่มตั้งแต่กระต่ายสตาฟซึ่งก็คือซากศพของกระต่ายกลับมีชีวิตอีกครั้ง ใบหน้าที่มีลูกตาใหญ่โตผิดธรรมชาติเหมือนกับจะถลนออกมา กับการสื่อสารด้วยเสียงฟันหน้ากระทบกัน และขี้เลื่อยที่มักจะหลุดร่วงลงมาจากรอยฉีกขาดบนตัวของมันก็ทำให้รู้สึกว่ามันเป็นสิ่งที่น่ากลัวแล้ว

ผู้กำกับเลือกใช้การเล่าเรื่องโดยใช้เสียงของเด็กผู้หญิงตัวเอกเป็นผู้บรรยายคนเดียวทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนจบ และไม่ใช้ดนตรีประกอบเลย กลับทำให้เรารู้สึกอยากดูต่อไปเรื่อยๆ แม้ว่าจะเป็นเรื่องที่รู้จักอยู่แล้ว เพราะสิ่งที่ตัวเอกค้นพบระหว่างการเดินทางมันดูเหมือนเป็นของธรรมดาที่ผ่านตาเราทุกวัน แต่ผู้กำกับเอาสิ่งเหล่านั้นมาบิดสร้างเป็นความน่าตื่นตาตื่นใจได้อย่างเหนือชั้น ไม่ว่าจะเป็นไก่ที่มีศีรษะเป็นกระโหลก กิ้งก่าที่ไส้แตกทะลักออกมาเป็นขี้เลี่อย ก้างปลาที่เดินได้ด้วยขา ไข่ที่ฟักออกมาเป็นโครงกระดูก ขนมปังที่มีตะปูงอกออกมาเหมือนเม่น ชิ้นเนื้อที่ขยับได้เหมือนมีชีวิต ถุงเท้าที่เคลื่อนตัวได้เองเหมือนหนอนยักษ์

ขอยกให้ NĚCO z ALENKY เป็นหนึ่งในภาพยนตร์ดาร์กแฟนตาซีที่ประทับใจที่สุด ― ชอบตอนที่ราชินีสั่งตัดหัว แล้วกระต่ายหน้าตาโรคจิตก็จะกระโดดไปใช้กรรไกรตัดหัวทันที

NĚCO z ALENKY (Something from Alice) มีชื่อภาษาอังกฤษว่า ALICE เปิดฉายในสหรัฐอเมริกาวันที่ 3 สิงหาคม 1988 และได้รับรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมในงาน Annecy International Animated Film Festival ก่อนจะเข้าฉายในประเทศเชโกสโลวาเกียวันที่ 1 พฤศจิกายน 1990

ตัวภาพยนตร์ที่เป็นเสียงต้นฉบับภาษาเช็กและคำบรรยายภาษาอังกฤษ ไม่เคยได้รับการผลิตเพื่อวางจำหน่าย (เวอร์ชันที่วางจำหน่ายเป็นเวอร์ชันพากย์เสียงอังกฤษ​ ซึ่งให้เสียงโดย Camilla Power) จนกระทั่ง British Film Institute จัดจำหน่ายภาพยนตร์เรื่องนี้ในรูปแบบ DVD และ Blu-ray ในปี 2011